admin | Μουσείο Βρανά

Αρχική » Posts by admin

Ο κύριος χώρος παραγωγής

Ο κύριος χώρος παραγωγής είναι μια μεγάλη ορθογώνια αίθουσα. 22 μέτρα σε κάθε μακριά πλευρά, 12 στις στενές, ορίζουν μια συνολική επιφάνεια 264 τετραγωνικών μέτρων. Η ξύλινη στέγη έχει πλάτος, μαζί με την έδρασή της, 13 μέτρα, χωρίς ενδιάμεσα υποστυλώματα. Τα μεγάλα κυλινδρικά ξύλινα δοκάρια που την στηρίζουν, τα ταμπάνια, είναι κατασκευασμένα με ξυλεία που προερχόταν είτε από τη Μαύρη Θάλασσα είτε από το Άγιο Όρος. Την εντύπωση που έκαναν τα επιβλητικά κτίσματα, με τις μεγάλες στέγες τους να ακροβατούν πάνω στα χοντρά δοκάρια, αλλά και τη σημασία της ίδρυσης των μονάδων αυτών για την τοπική κοινωνία, φαίνεται ότι απηχεί η ονομασία ενός από τους αγαπημένους μουσικούς σκοπούς στη Λέσβο, «τα ξύλα» ή «τα ταμπάνια». Η παράδοση της Αγιάσου λέει ότι παιζόταν για να εμψυχώσει τους εθελοντές που κουβαλούσαν τα δοκάρια για το χτίσιμο του πρώτου ατμοκίνητου ελαιοτριβείου της περιοχής το 1879. Η επιμελημένη τοιχοποιία, που συνδυάζει ντόπια μαρμαρόπετρα και συμπαγή τούβλα, οι λαξευμένες πέτρες στις γωνίες, τα περίτεχνα τόξα από τούβλο που στεφανώνουν τα ανοίγματα, οι σφυρήλατες προστατευτικές...

Posted in οι χώροι & οι μηχανές

Οι μπατές

Μπατές ονομάζονταν οι μικρές αποθήκες όπου παρέμεναν οι ελιές μέχρι την άλεσή τους. Χαμηλά πέτρινα κτίσματα, το καθένα διαστάσεων 2,00 x 2,00 μ. το πολύ, χτίζονταν σε σειρά, είτε σε επαφή με τον κύριο χώρο του ελαιοτριβείου είτε στον περίβολό του. Οι παλιές μπατές του Ελαιοτριβείου Βρανά κατεδαφίστηκαν το 1985 και στη θέση τους έχει σήμερα διαμορφωθεί χώρος στάθμευσης. Στο πλαίσιο της μετατροπής του συγκροτήματος σε μουσείο, χτίστηκαν, σε διαφορετική θέση, μια σειρά από κτίσματα, των οποίων η εξωτερική όψη αναπαράγει τις μπατές. Σε ένα από αυτά, αναπαρίσταται η εικόνα μιας τέτοιας αποθήκης γεμάτης με στοιβαγμένα σακιά. Στο υπόλοιπο των νεόκτιστων αυτών χώρων έχει διαμορφωθεί χώρος εκθέσεων, σεμιναρίων, συνεδριακών και άλλων εκδηλώσεων. Το 2016-2017 χρόνια των μεγάλων προσφυγικών- μεταναστευτικών ροών στη Λέσβο, ο καλλιτέχνης Ai Weiwei, επέλεξε, εγκαταστάθηκε, εργάστηκε και δημιούργησε, με τους φοιτητές του από το Βερολίνο, στο χώρο των Ελαιοαποθηκών, έργα και ένα Ντοκιμαντέρ, με θέμα τη δραματική εμπειρία των ανθρώπων....

Posted in οι χώροι & οι μηχανές

Η διάταξη και η μορφολογία του συγκροτήματος

Το συγκρότημα καταλαμβάνει συνολική επιφάνεια 900 περίπου τετραγωνικών μέτρων και περιβάλλεται από κτήμα τεσσάρων περίπου στρεμμάτων. Παρακάτω, έως τη θάλασσα της Γέρας, απλώνονται οι ελαιώνες. Πετρόκτιστο, από τοπική μαρμαρόπετρα, με αρχιτεκτονική σύνθεση και μορφολογία που παραπέμπουν σε μοναστηριακού τύπου κτίσματα, το Ελαιοτριβείο Βρανά μαρτυρεί οικονομική ευρωστία, μεγαλοφροσύνη, μνημειακότητα και ορθολογική συγκρότηση. Το συγκρότημα περιελάμβανε τα εξής κτίσματα: τις μπατές (αποθήκες ελαιοκάρπου), τον κύριο χώρο παραγωγής, το λεβητοστάσιο, το μηχανοστάσιο, τις λαδαποθήκες, το καφενείο, ένα διώροφο κτίσμα με βοηθητικές λειτουργίες, το γραφείο του ιδιοκτήτη και μια αποθήκη πυρήνας. Ο δρόμος αποτελούσε λειτουργικό κομμάτι του ελαιοτριβείου, αφού κατά μήκος του παρατάσσονταν η μεγάλη είσοδος προς το κτήμα και τα κυριότερα κτίσματα του συγκροτήματος. Στην πίσω πλευρά των κτισμάτων αυτών διαμορφωνόταν μια μικρή εσωτερική αυλή. Πίσω από τις αποθήκες του λαδιού, απλωνόταν ο μπαχτσές με τα οπωροφόρα δέντρα και τις ελιές. ...

Posted in Το λιοτρίβι και η τέχνη

Η Λέσβος του Ελύτη

Ένα από τα πράγματα που κάνουν ξεχωριστό το Ελαιοτριβείο – Μουσείο Βρανά είναι η συμβολική σύνδεσή του με τον Οδυσσέα Ελύτη. Ο Βρανάς ήταν ο παππούς του Ελύτη από την πλευρά της μητέρας του, Μαρίας, για την οποία μάλιστα η οικογενειακή παράδοση λέει ότι, όταν ήτανε μικρή, συχνά την βρίσκανε στην αυλή του ελαιοτριβείου, κάτω από μια αχλαδιά, να γράφει ποιήματα. Ο ίδιος ο Ελύτης (1911-1996) γεννήθηκε στην Κρήτη, μεγάλωσε και έζησε στην Αθήνα, επισκέφθηκε, ωστόσο, αρκετές φορές τη Λέσβο, τον τόπο της καταγωγής του. Το γεγονός ότι το Ελαιοτριβείο Βρανά αποτελεί ένα ευδιάκριτο ίχνος της καταγωγής του και ο εορτασμός των εκατό χρόνων από τη γέννηση του Ελύτη το 2011 στάθηκαν αφορμή για τη δημιουργία μιας μόνιμης έκθεσης στο Μουσείο, με θέμα τη βαθιά σχέση του ποιητή με τη Λέσβο, μια σχέση που ξεπερνά τους δεσμούς του αίματος και της οικογενειακής καταγωγής. Η Αιολίς, η Λέσβος, ο κόλπος της Γέρας και τα χωριά του, τα λιόφυτα, οι ξωμάχοι, τα λιοτρίβια, το λάδι, κατέχουν κομβική θέση –στοιχεία δομικά, πανταχού...

Posted in Το λιοτρίβι και η τέχνη

«Ματιές σ’ ένα μνημείο»

Το 2009, ενόψει των εγκαινίων του Ελαιοτριβείου – Μουσείου Βρανά, η πολιτιστική, αστική, μη κερδοσκοπική Εταιρεία Αρχιπέλαγος κάλεσε δεκατρείς εικαστικούς καλλιτέχνες να δημιουργήσουν έργα αντλώντας έμπνευση από το παλιό ελαιοτριβείο. Τα έργα τους συγκροτούν πλέον μια θεματική έκθεση τέχνης, με τίτλο «Ματιές σ’ ένα μνημείο», που παρουσιάζεται μόνιμα στο παλιό λεβητοστάσιο (χώρος 4). Το αποτέλεσμα του μοναδικού αυτού «πειράματος» αναδεικνύει τις δυνατότητες για συνομιλία μεταξύ της σύγχρονης καλλιτεχνικής δημιουργίας και των μνημειακών-μουσειακών χώρων. Το γεγονός μάλιστα ότι, στη συγκεκριμένη περίπτωση, η αφετηρία της έμπνευσης βρίσκεται σε ένα τεχνολογικό, βιομηχανικό μνημείο του πρόσφατου παρελθόντος, προσδίδει ξεχωριστό ενδιαφέρον στο καλλιτεχνικό εγχείρημα. Κάθε καλλιτέχνης, με το δικό του προσωπικό ύφος, προσέγγισε, ερμήνευσε και απέδωσε το κοινό θέμα, το παλιό ελαιοτριβείο. Ο Παναγιώτης Τέτσης, ο Αλέκος Φασιανός και ο Γιάννης Ψυχοπαίδης κοίταξαν πίσω απ’ το λιοτρίβι και είδαν την ελιά – το δέντρο και τον καρπό, τον ελαιώνα και το τραπέζι. Ο Σάββας Γεωργιάδης ξεχώρισε την πατριαρχική μορφή του Βρανά. Ο Γιάννης Μιγάδης, ο Νίκος Στεφάνου και ο Νίκος Στρατάκης είδαν το ελαιοτριβείο...

« Παλαιότερα Αποτελέσματα

Νεότερα Αποτελέσματα »