Άνθρωποι & εργασία
Χτύπαγ’ η μπουρού κάθε πρωί …
Το ελαιοτριβείο δεν δούλευε όλο τον χρόνο. Το άλεσμα της ελιάς γινόταν από Νοέμβριο μέχρι Απρίλιο, Μάιο το αργότερο τις μαξουλουχρουνιές, τις χρονιές με καλή σοδειά. Σε ορισμένα ελαιοτριβεία, προκειμένου να υπάρχει δουλειά όλο τον χρόνο, οι ιδιοκτήτες διέθεταν μέρος των εγκαταστάσεων σε άλλες χρήσεις, όπως παρασκευή σαπουνιού ή άλεση δημητριακών. Στο Ελαιοτριβείο Βρανά φαίνεται ότι παρασκευαζόταν μόνο μικρή ποσότητα σαπουνιού στο τέλος της εποχής της ελαιοπαραγωγής. Όσο ήσυχο ήταν το λιοτρίβι τους μήνες της αναγκαστικής αργίας, τόσο βουερό γινόταν τους μήνες της δουλειάς. Πριν ακόμα χαράξει η μέρα...
Δούναι & λαβείν – Ένα πολύτιμο αρχείο
Το Ελαιοτριβείο Βρανά λειτούργησε από το 1887 έως τις αρχές της δεκαετίας του 1970. Μετά τη διακοπή της λειτουργίας του, τα κτήριά του εγκαταλείφθηκαν και σταδιακά ερειπώθηκαν. Μέσα στα χαλάσματα, στο πιο απίθανο σημείο, στις σκάφες της πολτοποίησης του σαπουνιού, κάτω από χώματα και πέτρες, θάφτηκε ένας σπάνιος θησαυρός: το αρχείο του εργοστασίου από το 1894 έως το 1959. 122 τεκμήρια, ταλαιπωρημένα από τον χρόνο, το χώμα και την υγρασία, ανασύρθηκαν το 2004 από μέλη της Εταιρείας Αρχιπέλαγος και στάλθηκαν για τις πρώτες βοήθειες στο Μορφωτικό Ίδρυμα της Εθνικής...
Η οικογένεια Βρανά
Ο Βρανάς, γιος του Νικολάου Χατζημιχαλάκη, έζησε στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Αντί για το Χατζημιχαλάκης κράτησε για επώνυμο το πατρώνυμό του. Έτσι, έμεινε γνωστός ως Βρανάς Νικολάου. Η οικογένειά του είχε μεγάλη κτηματική περιουσία και ασχολιόταν με την καλλιέργεια της ελιάς. Εκείνος, γνήσιο παιδί του καιρού του, γρήγορα αντιλήφθηκε τις τάσεις και τις δυνατότητες που διαμορφώνονταν στην οικονομία και προχώρησε ένα βήμα πιο πέρα. Η ίδρυση ατμοκίνητου ελαιοτριβείου, του πρώτου στον Παπάδο, ενός από τα πρώτα στη Γέρα και σ’ ολόκληρη τη Λέσβο, στάθηκε καθοριστικής σημασίας για...
