Η Λέσβος του Ελύτη

 

 

Η έκθεση για τον Ελύτη παρουσιάζεται σε έναν απρόσμενο και ταιριαστό συνάμα χώρο: στη λαδαποθήκη του λιοτριβιού του παππού του. Ο επισκέπτης εντός ή έξω, στην αυλή με το φουγάρο και τη χαβούζα, και αντικρίζει ή αφουγκράζεται τα ίδια εκείνα στοιχεία που συχνά προβάλλουν στους στίχους του ποιητή: τη Λέσβο, τη Γέρα, τους ξωμάχους, την ελιά, το λάδι, τα λιοτρίβεια, τα πιθάρια, τη στέρνα.

Οι ενότητες της έκθεσης «Λέσβος του Ελύτη» περιλαμβάνουν:
1. Χρονολόγιο: Λεπτομερές και φωτογραφικά τεκμηριωμένο χρονολόγιο της ζωής και της δημιουργικής πορείας του ποιητή.

2. Η Λέσβος στο Έργο του Ελύτη: Αποδελτίωση των αναφορών του Οδυσσέα Ελύτη στο νησί της καταγωγής του, οι οποίες εντοπίζονται διάσπαρτες στο ποιητικό του έργο.

3. Ο Ελύτης στη Λέσβο: Εικονογραφημένη αναφορά στα ταξίδια που, με διάφορες αφορμές, πραγματοποίησε ο ποιητής στη Λέσβο κατά τη διάρκεια της ζωής του.

4. Σαπφώ: Η πνευματική σχέση του Ελύτη με τη Σαπφώ, όπως ορίζεται από τα κείμενά του, από την απόδοση στα νέα ελληνικά των ποιημάτων της την οποία πραγματοποίησε και από τις διαφανογραφίες-σχόλια που φιλοτέχνησε εμπνευσμένος από το έργο της

5. Κριναγόρας: Μεταφρασμένα ποιήματα του Λέσβιου επιγραμματοποιού του 1ου μ.Χ. αιώνα από τον Οδυσσέα Ελύτη, πλαισιωμένα από σχόλια του ποιητή για τον αρχαίο ομότεχνό του και πέντε εικαστικά έργα του εμπνευσμένα από θέματα του Κριναγόρα.

6. Θεόφιλος: Η άποψη του Οδυσσέα Ελύτη για τη μορφή και το έργο του μεγάλου Λέσβιου λαϊκού ζωγράφου, όπως διατυπώνεται στο εκτενές δοκίμιό του «Ο ζωγράφος Θεόφιλος», πλαισιωμένη από σχετικά φωτογραφικά τεκμήρια.

Επίσης, στο χώρο της έκθεσης, σε ειδική μεγάλη οθόνη, προβάλλεται σε συνεχή ροή κινηματογραφικό υλικό διάρκειας μιας ώρας, το οποίο αναφέρεται στον Οδυσσέα Ελύτη, στη ζωή και το έργο του.

Γράφει ο Ελύτης για τη Λέσβο

(από το βιβλίο του ‘Ο ζωγράφος Θεόφιλος’)

«….. Πουθενά, σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου, ο Ήλιος και η Σελήνη δε συμβασιλεύουν τόσο αρμονικά, δε 
μοιράζονται τόσο ακριβοδίκαια την ισχύ τους όσο επάνω σ‘ αυτό το κομμάτι γης που κάποτε, ποιός ξέρει σε τι καιρούς απίθανους, ποιός Θεός, για να κάνει το κέφι του, έκοψε και φύσηξε μακριά, ίδιο πλατανόφυλλο καταμεσής του πελάγους. 
Μιλώ για το νησί που αργότερα, όταν κατοικήθηκε, ονομάστηκε «Λέσβος», και που η θέση του, όπως τη βλέπουμε 
σημαδεμένη στους γεωγραφικούς χάρτες, δε μοιάζει να ανταποκρίνεται και πολύ στην πραγματικότητα.»

 

Γράφει ο Ελύτης για τα χωρία της Γέρας της Λέσβου,

και το χωριό του τον Παπάδο

(απόσπασμα από το ποίημά του ‘Το Άξιον Εστί’)

Και πιο πολύ πιο βαθιά πίσω απ’ τα κύματα στο Νησί με τους κόλπους των ελαιώνων….στα νερά της Γέρας ν’ ακουμπά τα δάχτυλα και τα πέντε ν’ ανάβουνε χωριά ο Παπάδος ο Πλακάδος ο Παλαιόκηπος ο Σκόπελος και ο Μεσαγρός εξουσία και κλήρος της γενιάς μου.